معنی آب روستایی

حل جدول

آب روستایی

او؛ در برخی از گویش ها چنین تلفظ می شود.

او

روستایی

دهاتی

فرهنگ عمید

روستایی

مربوط به روستا: لباس روستایی،
از مردم روستا، دهاتی: مرد روستایی،
[مجاز] ساده‌لوح، احمق،

آب

(شیمی) ماده‌ای مایع، بی‌طعم، بی‌بو، و مرکب از اکسیژن و هیدروژن با فرمول شیمیایی h۲o که در طبیعت به مقدار زیاد موجود است و سه‌ ربع روی زمین را فراگرفته. در صد درجۀ سانتی‌گراد جوش می‌آید و در صفر درجۀ سانتی‌گراد منجمد می‌شود،
مقدار زیادی از این مایع که در یک‌جا جمع شود، مانندِ دریا، برکه، و دریاچه،
عصارۀ میوه: آب سیب،
هرچیز شبیه آب که از بدن انسان ترشح می‌شود، مانندِ عرق، ادرار، منی، و اشک،
مایعی که چیزی را در آن پروریده یا پخته باشند: آب آلو، آب انجیر، آب گوشت،
مایعی که از تقطیر به‌دست می‌آید: آب نعنا،
[قدیمی] یکی از چهار عنصر،
[قدیمی، مجاز] رونق، رخشندگی،
[قدیمی، مجاز] آبرو، اعتبار: گر برای او نباشد تو نخواهی صدر و قدر / ور برای تو نباشد او نخواهد جاه و آب (انوری: ۲۴)،
[قدیمی، مجاز] جاه،
۱۱. [قدیمی، مجاز] رواج،
۱۲. [قدیمی، مجاز] طرز و طریق،
* آب آتش‌رنگ: [قدیمی، مجاز] شراب سرخ،
* آب‌ آتشگون: [قدیمی، مجاز] آب آتش‌رنگ، شراب سرخ‌رنگ، آب آتش‌زا، آب آتش‌نما، آب آتشین،
* آب آلو:
آبی که از آلو بگیرند،
آبی که آلوی خشک را در آن خیسانیده باشند،
* آب انداختن: (مصدر لازم)
جدا شدن آب برخی مواد غذایی مایع از دیگر اجزای آن،
جاری کردن یا پُر کردن آب در جایی مانند کشتزار و حوض،
* آب انگور:
افشرۀ انگور، آبی که از انگور رسیده بگیرند،
[قدیمی، مجاز] شراب، عرق، می، باده،
* آب بسته: [قدیمی، مجاز]
یخ،
برف،
تگرگ،
آب فسرده، آب خفته،
* آب بقا: [قدیمی] = * آب حیات
* آب ‌بینی: آب غلیظ که از بینی می‌آید، خل، خیل،
* آب ‌پشت: [قدیمی] آبی که از غدد تناسلی مرد هنگام جماع یا استمنا خارج می‌شود، منی،
* آب تاختن: (مصدر لازم) [قدیمی، مجاز] شاش کردن، ادرار ‌کردن، پیشاب ریختن، آب افکندن، آب انداختن: ز قلب آن‌چنان سوی دشمن بتاخت / که از هیبتش شیر نر آب تاخت (رودکی: ۵۴۱)،
* آب تبلور: (شیمی) آبی که در برخی مواد متبلور، مانند بلورهای کات کبود به حالت ترکیب در مواد شیمیایی وجود دارد و اگر آن را به‌وسیلۀ حرارت خارج سازند خاصیت تبلوری آن ماده از میان می‌رود،
* آب ‌تلخ: [قدیمی، مجاز]
شراب،
عرق،
* آب‌ حیات:
آب چشمه‌ای در ظلمات که هرکس از آب آن بیاشامد عمر جاویدان پیدا می‌کند و هرگز نمی‌میرد و خضر پیغمبر از آن آب نوشیده است، آب زندگی، آب ‌بقا، آب حیوان، آب خضر، چشمۀ خضر، چشمۀ حیات، چشمۀ حیوان، چشمۀ زندگی، چشمۀ نوش: کنونم آب حیاتی به حلق تشنه فروکن / نه آنگهی که بمیرم به آب دیده بشویی (سعدی۲: ۶۱۳)،
[مجاز] دهان معشوق،
* آب حیوان: [قدیمی] = * آب حیات: که دراین راه در بدی نیکی‌ست / کآب حیوان درون تاریکی‌ست (سنائی: ۲۰)،
* آب‌ خضر: [قدیمی] = * آب حیات
* آب‌ خفته: [قدیمی، مجاز]
آب ایستاده و راکد،
یخ،
برف،
* آب دادن: (مصدر متعدی)
دادن آب به کسی یا حیوانی،
آبیاری کردن باغچه یا کشتزار،
[مجاز] رویۀ فلزی را با آب فلز دیگر پوشاندن،
[مجاز] زراندود یا سیم‌اندود کردن فلز،
* آب دهان: ‹آب‌دهن› آب لزج که از دهان انسان یا حیوان خارج می‌شوود، بزاق، تف، تفو، خیو، خدو، بفج،
* آب ‌دیده: [قدیمی، مجاز] اشک چشم، سرشک،
* آب ‌رخ: [قدیمی، مجاز]
آبرو، شرف، اعتبار،
ارج و قدر،
نیک‌نامی: خاقانیا زنان طلبی آب رخ مریز / کآن حرص کآب رخ برد آهنگ جان کند (خاقانی: ۸۶۰)،
* آب رز: [قدیمی]
آبی که از شاخه‌های بریدۀ تاک بچکد،
[مجاز] باده، می: آب رَز باید که باشد در صفا چون آب زر / گر ز زرّ مغربی ساغر نباشد گو مباش (ابن‌یمین: ۱۱۶)،
آب زهر،
* آب رزان: ‹آب رَز› [قدیمی، مجاز] باده، شراب انگوری،
* آب رفتن: (مصدر لازم) کوتاه شدن پارچه یا لباس نو به‌واسطۀ شستن آن در آب،
* آب ‌رکنی:
آب رکن‌آباد،
نهری در شیراز که سرچشمه‌اش در شمال این شهر و از آثار رکن‌الدولۀ دیلمی است،
* آب ‌زر: آب‌طلا، محلول زر که با آن بنویسند یا تذهیب‌کاری بکنند،
* آب زندگی: ‹آب زندگانی› = آب حیات: معنی آب زندگی و ‌روضهٴ ارم / جز طرف جویبار و می خوشگوار چیست (حافظ: ۱۴۸)،
* آب ‌ژاول: (شیمی) محلول زردرنگی مرکب از آب، نمک طعام، و هیپوکلریت سدیم که برای گندزدایی و رنگ‌زدایی به کار می‌رود،
* آب سبز: (پزشکی) از امراض چشم که عوارض آن افزایش فشار داخلی چشم و درد و سفتی کرۀ چشم و محدود شدن میدان دید است و ممکن است منجر به کوری شود، گلوکوم،
* آب سبک: (شیمی) آبی که مواد معدنی در آن کم باشد، آب گوارا،
* آب سخت: (شیمی) آبی که مواد معدنی در آن بسیار باشد و صابون در آن خوب کف نکند،
* آب ‌سفید: ‹آب سپید› (پزشکی) = آب‌مروارید
* آب‌ سیاه: ‹آب سیه›
(پزشکی) از امراض چشم که باعث تیرگی و نابینایی چشم می‌شود، آمورز،
[قدیمی، مجاز] شرابی که از انگور سیاه گرفته باشند، شراب انگوری،
[قدیمی] آب بسیار و عمیق، غرقاب،
[قدیمی] سیل،
[قدیمی] نیستی، مرگ: زردگوشان به گوشه‌ها مردند / سر به آب سیه فروبردند (نظامی۴: ۶۰۲)،
* آب‌ سیه: [قدیمی] = * آب سیاه: زردگوشان به گوشه‌ها مردند / سر به آب سیه فروبردند (نظامی۴: ۶۰۲)،
* آب شدن: (مصدر لازم)
گداخته شدن،
[مجاز] واشدن جسم جامد در اثر حرارت،
[مجاز] شرمنده شدن،
حل شدن چیزی در حلال،
[مجاز] بسیارلاغر شدن،
* آب ‌شنگرفی: [قدیمی، مجاز]
شراب سرخ،
اشک خونین،
* آب ‌فسرده: [قدیمی]
یخ،
برف،
* آب کردن: (مصدر متعدی)
جسم جامد را در آب حل کردن، جسمی را به‌وسیلۀ حرارت ذوب کردن، گداختن،
[عامیانه، مجاز] فروختن کالای بنجل و نامرغوب با حیله و تزویر،
* آب کشیدن: (مصدر متعدی)
آب را با دلو از چاه بالا آوردن،
بردن آب با ظرف از جایی به جایی،
جامه یا پارچه‌ای را در آب شستن،
[عامیانه] چرک کردن زخم به سبب آلوده شدن با آب ناپاک،
* آب گرم: (زمین‌شناسی) چشمه‌ای که در برخی نقاط از زمین می‌جوشد و ممکن است دارای گوگرد و مواد معدنی دیگر باشد. در این صورت آب آن برای معالجۀ امراض پوستی نافع است،
* آب مژه: ‹آب مژگان› [قدیمی، مجاز] اشک چشم،
* آب معلق: [قدیمی، مجاز] آسمان،
* آب میان‌بافتی: (زیست‌شناسی) مایعی که سلول‌های بدن در آن غوطه‌ور هستند و بر اثر تراوش قسمتی از پلاسمای خون از دیوارۀ مویرگ‌ها حاصل می‌شود،
* آب‌وگل: [مجاز] خانه، بنا، ساختمان،
* آب‌وهوا: (زمین‌شناسی)
اوضاع جوی اعم از سرما، گرما، فشار جوی، و وزش بادها در یک شهر یا ناحیه،
متوسط اوضاع جوی در طی سالیان مختلف در یک شهر یا ناحیه، اقلیم،
* از آب و گل در آمدن: [عامیانه، مجاز] رشد کردن و به سن بلوغ رسیدن کودک،

لغت نامه دهخدا

روستایی

روستایی. (ص نسبی) باشنده ٔ ده یعنی دهقان. (آنندراج) (غیات اللغات). قروی. (مهذب الاسماء). اهل ده. (از فرهنگ شعوری). دهاتی و دهقان. (ناظم الاطباء). آنکه در روستا نشیند:
روستایی زمین چو کرد شیار
گشت عاجز که بود بس ناهار.
دقیقی.
طوطی بحدیث و قصه اندر شد
با مردم روستایی و شهری.
منوچهری.
برآن روستایی گره هر که بود
برآشفت و زیشان یکی را ربود.
(گرشاسب نامه).
گر شاه تویی ببخش و مستان
چیز از شهری و روستایی.
ناصرخسرو.
یکی روستایی ازهر را سلام کرد. (تاریخ سیستان).
روستایی گاودر آخر ببست
شیر آمد خورد و بر جایش نشست.
مولوی.
چو دشمن خر روستایی برد
ملک باج و ده یک چرا می خورد.
سعدی (بوستان).
یکی روستایی سقط شد خرش
علم کرد بر تاک بستان سرش.
سعدی (بوستان).
نه آن شوکت و پادشاهی بماند
نه آن ظلم بر روستایی بماند.
سعدی (بوستان).
بفریبد دلت بهرسخنی
روستایی و غرچه را مانی.
بدیعی.
خوش بباید بر آن امیر گریست
که بتدبیرروستایی زیست.
اوحدی.
- روستایی طبع، کسی که طبعش چون روستایی است. کنایه از تنگ نظری و خست طبع است: ابوالحسن عقیلی نام دارد و جاه و کفایت اما روستایی طبع است. (تاریخ بیهقی).
- روستایی گیرشدن، بحیل روستاییان دچار گشتن. (یادداشت مؤلف).
- امثال:
حاکم بسخن روستایی گیرد اما رها نکند. (جامع التمثیل از امثال وحکم دهخدا).
روستایی اگر ولی بودی
خرس در کوه بوعلی بودی.
سعدی (از امثال و حکم دهخدا).
روستایی را بگذار تا خود گوید.
سنایی (از امثال و حکم دهخدا).
روستایی را حمام خوش آمد. (از امثال و حکم دهخدا)، این مثل را در محلی گویند که کسی بجایی و بکاری چنان مشغول شود که نخواهد که بهیچ وجه ترک آن کند یا از آنجا بیرون آید. (از آنندراج).
روستایی را عقل از پس میرسد. (از امثال و حکم دهخدا).
روستایی را که رو دادی کفش بالا می کند. (جامع التمثیل از امثال و حکم دهخدا).
روستایی رسوایی است، روستاییان بیشتر آبدهان و چغل باشند یا غالباً در کارها هلالوش و هایاهوی را دوست دارند. (امثال وحکم دهخدا).
روستایی عید دیده. (جامع التمثیل از امثال و حکم دهخدا).
روستایی وقتی گوزید گرد می نشیند، در مورد کسی گفته میشود که وقتی کار از کار گذشت تازه بفکر اصلاح یا خطای از دست رفته می افتد. (فرهنگ عوام).
عشق تو و سینه ٔ چو من کس
طاوس و سرای روستایی.
انوری (امثال و حکم دهخدا).
طمع روستایی بحرکت آمد. (امثال و حکم دهخدا).
گرهی را که یک روستایی زند صدشهری نتواند باز کرد، یعنی مردمان روستا بسیار گربز و محتالند. (از امثال و حکم دهخدا). || عوام و ارباب حرفه و فرومایگان. (لغت محلی شوشتر). || جمعیت مردمان خواه برای تماشا و خواه برای کاری. (لغت محلی شوشتر). || (حامص) دهقانی. (لغت محلی شوشتر). دهگانی. که بتازی دهقانی شود. (از شرفنامه ٔ منیری). باین معنی منسوب به روستا بمعنی دهقان است. رجوع بروستا شود. || زندگانی و تعیش در روستا. (ناظم الاطباء). و رجوع به روستا شود.

تریاق روستایی

تریاق روستایی. [ت َ / ت ِرْ ق ِ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) سیر برادر پیاز را گویند و به عربی ثوم وفوم خوانند. (برهان) (آنندراج) (از ناظم الاطباء).

چاه روستایی

چاه روستایی. (اِخ) دهی است از دهستان حیات داود بخش گناوه ٔ شهرستان بوشهر که در 30 هزارگزی خاور گناوه بر کنار راه فرعی برازجان و بوشهر به گناوه واقع شده، جلگه، گرمسیر و مالاریائی است و 1000 تن سکنه دارد. آبش از چاه، محصولش غلات و خرما و شغل اهالی زراعت است.دبستان هم دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7).